1. La bàn và những điều cần biết
Tuy nhiên hiện nay trong phong thủy la bàn có được sử dụng để xác định hướng xây nhà chuẩn phong thủy. Đặc biệt, ngoài ra trong những chuyến du lịch trekking đi rừng la bàn là kim chỉ nam giúp chúng ta không bị lạc hướng, có thể tìm đường một cách dễ dàng,…
Cấu tạo của một chiếc la bàn như thế nào?
Một chiếc la bàn thông thường sẽ gồm có các bộ phận như kim nam châm, vỏ hộp đựng, mặt kính và tay cầm.
➤ Trong đó kim nam châm là bộ phận quan trọng nhất được đặt lên trên trụ xoay để xác định các hướng theo từ trường của trái đất. Kim nam châm được thiết kế theo dạng hình lá dẹt, mỏng, nhẹ, có từ tính và có một đầu được sơn đỏ để chỉ hướng bắc và đầu còn lại để chỉ hướng Nam được sơn trắng hoặc sơn xanh.
➤ Bộ phận tiếp theo là bộ phận hộp đựng kim nam châm thường được thiết kế theo hình tròn với chất liệu kim loại từ tính. Trên chiếc hộp đựng này sẽ được phân chia theo 360 độ để xác định các hướng chính xác và chuẩn nhất.
➤ Mặt kính của la bàn tuy không là bộ phận tham gia trực tiếp vào quá trình xác định các hướng nhưng những mặt kính này lại có ý nghĩa rất lớn trong việc bảo vệ kim nam châm, giúp cho chúng ta có thể mang theo la bàn đi bất cứ đâu mà không sợ các vật dụng khác làm hỏng hoặc gây ảnh hưởng đến việc xác định hướng của la bàn.
➤ Ngoài ra mỗi chiếc la bàn còn được thiết kế thêm một số bộ phận để cầm hoặc dây ngắm và khi tiêu điểm ở bên ngoài mặt kính giúp cho quá trình đo la bàn và ngắm hướng được chuẩn xác.
Các loại la bàn chủ yếu hiện nay
Một số loại la bàn phổ biến nhất hiện nay
Nếu như trước đây la bàn chỉ có một loại duy nhất được thiết kế theo các kiểu khác nhau thì giờ đây la bàn có hai loại chính là la bàn con vụ và la bàn GPS, trong đó la bàn GPS ngày càng được nhiều người sử dụng vì tính tiện lợi.
La bàn con vụ La bàn con vụ giúp xác định phương hướng nhanh chóng chính xác
La bàn con vụ hay còn được biết đến với cái tên là con quay hồi chuyển là loại la bàn xác định phương hướng mà không dựa vào từ trường. Nguyên lý hoạt động của loại la bàn này là sử dụng hiệu ứng con vụ để duy trì định hướng bằng con quay.
Loại la bàn này sẽ giữ định hướng trục con quay nên trong suốt quá trình quay chúng ta cần đảm bảo sự duy trì điện năng để định hướng của con quay không bị phá vỡ khiến cho việc xác định phương hướng chuẩn hơn. Thông thường người ta sẽ sử dụng la bàn con vụ trong các lĩnh vực quân sự.
La bàn GPS La bàn GPS đầy tiện lợi và mang tính hiện đại
La bàn GPS là một loại la bàn mới xuất hiện nhờ sự ra đời của thời đại công nghệ 4.0. Nguyên lý hoạt động của loại la bàn GPS này là dựa trên hệ thống định vị GPS. Do đó ngoài việc xác định phương hướng một cách chính xác la bàn GPS còn có thể xác định tọa độ cũng như phương hướng và tốc độ di chuyển.
Loại la bàn này thường được trang bị ở những chiếc điện thoại thông minh (smartphone) tiện lợi cho cá nhân mang theo. Đối với la bàn GPS thì chúng ta cần phải di chuyển thì la bàn mới có thể định vị hướng và nếu ở khu vực rừng rậm hoặc trong nhà quá kín thì loại la bàn này sẽ hoạt động không chính xác hoặc thậm chí không hoạt động.
2. Các thông số về la bàn
Thông thường trên mỗi chiếc la bàn thường sẽ có các thông số chia độ cũng như ký hiệu viết tắt các hướng. Cụ thể:
➤ Hướng Bắc sẽ được viết tắt là N và trải dài từ 33 7,5 độ đến 22,5 độ. Trong đó hướng chính Bắc sẽ ở vị trí 0 độ
➤ Hướng Đông Bắc được kí hiệu là NE, trải dài từ 22,5 độ đến 67,5 độ. Vị trí chính hướng Đông Bắc sẽ ở 45 độ.
Hướng đông ký hiệu E, trải dài từ 67,5 độ đến 112,5 độ hoặc tính 22,5 độ bên trái kéo đến 22,5 độ bên phải. Trong đó một 90 độ được xác định là hướng chính đông.
Hướng Đông Nam ký hiệu là SE, và trải dài từ 112,5 độ đến 157,5 độ. Vị trí chính hướng Đông Nam sẽ ở 135 độ
Hướng Nam ký hiệu chính S và trải dài từ 157,5 độ đến 202,5 độ và vị trí chính Nam rơi vào 180 độ
Hướng Tây Nam ký hiệu SW, trải dài từ 202,5 độ đến 247,5 độ và vị trí chính Tây Nam ở 225 độ
Hướng tây ký hiệu là W trải dài từ 247,5 độ đến 292,5 độ trong đó vị trí chính tây ở 270 độ
Cuối cùng hướng tây bắc được kí hiệu là NW và trải dài từ 292,5 độ đến 337,5 độ. vị trí chính Tây Bắc rơi vào khoảng tọa độ 315 độ
3. Cách làm la bàn đơn giản khi ở nơi hẻo lánh
Để có thể làm được một chiếc la bàn đơn giản bạn cần thực hiện đầy đủ 5 bước sau đây:
– Bước 1: Thu thập dụng cụ và vật liệu Một số dụng cụ cần thiết để làm la bàn tự chế
Muốn chế tạo thành công một chiếc la bàn trong trường hợp khẩn cấp bạn cần thu thập và chuẩn bị chị những vật dụng như kim khâu kim loại, nam châm, một loa nước, kìm kéo và lá. Những vật dụng này chúng ta có thể dễ dàng tìm thấy trong ba lô hành lý mang theo của chuyến du lịch.
– Bước 2: Làm kim nhiễm từ Cách làm kim nam châm nhiễm từ
Cách duy nhất để có thể khiến cho những chiếc kim khâu bị nhiễm từ và từ đó có thể xác định phương hướng chính xác nhất chính là việc chà xát kim vào nam châm. Tùy vào loại nam châm là mạnh hay yếu mà bạn có thể thực hiện việc chà xát từ 5 đến 12 lần để chiếc kim nhiễm từ.
– Bước 3: Đặt kim lên lá để xác định hướng Đặt kim qua lá để tạo kim chỉ hướng
Sử dụng chiếc kim đặt trên lá đã chuẩn bị để làm kim chỉ các hướng Đông, Tây, Nam, Bắc,… Hoặc nếu chúng ta có nút bần bạn có thể thay lá bằng nút bần. Đối với nút bần bạn cần cắt thành một hình tròn với độ dày 0,5 cm và dùng kim xuyên kim qua nút bần.
– Bước 4: Xác định vị trí các hướng Xác định các hướng Đông, Tây, Nam, Bắc
Để la bàn hoạt động chúng ta cần đặt chiếc kim vào bát nước và chiếc kim sẽ quay tự do trong bát nước. Cuối cùng chờ cho kim ngừng quay bạn sẽ biết được hai hướng Bắc – Nam. Cách sử dụng la bàn tự chế này sẽ giúp chúng ta xác định được các hướng cơ bản khi rơi vào tình thế nguy cấp mà không tìm thấy la bàn.
4. Hướng dẫn cách sử dụng la bàn
Hướng dẫn cách sử dụng la bàn
Để có thể biết cách sử dụng la bàn chuẩn trong việc xác định hướng chúng ta cần tham khảo thông tin về cách sử dụng từng loại la bàn sau đây:
– Cách sử dụng la bàn thông thường Cách sử dụng la bàn thông thường
Đối với những chiếc la bàn thông thường, hướng Bắc của la bàn thông thường chỉ chỉ gần đúng với hướng Bắc của trái đất chứ không trùng khớp hoàn toàn với cực Bắc của trục trái đất, tương tự hướng Nam cũng vậy. Để có thể xác định chính xác phương hướng của la bàn ban đầu chúng ta cần đứng thẳng, quay la bàn về hướng chính Bắc là hướng 0 độ.
Sau đó bạn mới tiến hành xác định các hướng cần di chuyển bằng cách từ từ xoay người và la bàn. Chú ý các ký hiệu ở phía trên.
– Cách sử dụng la bàn quân sự Hướng dẫn cách sử dụng la bàn quân sự
Bên cạnh loại la bàn thông thường thì la bàn quân sự cũng là một trong những loại la bàn khá phổ biến. So với la bàn thông thường có độ lệch thiên khoảng 1 độ thì la bàn quân sự lại có độ chính xác cực cao, và đặc biệt là vô cùng dễ sử dụng. Một chiếc la bàn quân sự sẽ có một số bộ phận khác biệt so với một chiếc la bàn thông thường như:
Khoen đồng: Khoen đồng là một bộ phận đặc biệt ở la bàn quân sự, được sử dụng để giữ la bàn khi ngắm hướng. Vì vậy mà độ chính xác của la bàn quân sự cao hơn la bàn thông thường.
Nắp la bàn: Phần nắp la bàn được gắn bản lề với thân la bàn tạo thành một nắp bảo vệ chắc chắn. Thông qua nắp la bàn chúng ta có thể ngắm hướng chính xác vào ban ngày hoặc sử dụng để nhắm vào ban đêm với chấm lân tinh.
Mặt la bàn: Mặt la bàn là một bộ phận quan trọng của một chiếc la bàn, trong đó gồm có hai mặt kính. Mặt kính thứ nhất nằm ở phía bên ngoài của la bàn và có thể xoay tròn được. Mặt kính này có tác dụng hợp với các chấm lan tinh tạo thành cao góc 45 độ giúp chúng ta xác định hướng chính xác. Còn mặt kính thứ hai làm mặt kính cố định không thể di chuyển và trên đó chỉ có một vạch duy nhất.
Mặt kính khắc số di động: Ngoài hai mặt kính la bàn trong la bàn quân sự còn có mặt kính khác số di động được gắn vào một thanh nam châm. Trên bộ phận mặt kính các số di động này có hai vòng số:
Vòng số đầu tiên nằm ở bên ngoài có màu đen chỉ giác
Vòng số thứ hai nằm ở bên trong có màu đỏ và để chỉ 360 độ
Ngoài ra, la bàn quân sự còn có thêm bộ phận ngắm với khe ngắm và kính phóng đại cùng với thước đo nằm ở phía bên trái của la bàn có tỉ lệ 1/ 25000
Cách sử dụng la bàn quân sự cũng rất đơn giản, chúng ta chỉ cần thực hiện 7 bước sau đây:
Bước 1: Dùng tay mở khoen đồng bằng cách ấn xuống phía dưới
Bước 2: Sau khi đã ấn khoen đồng chúng ta sẽ tiến hành mở và bẻ nắp tạo thành một góc vuông với thân la bàn.
Bước 3: Mở bộ phận ngắm một góc 45 độ với mặt la bàn
bước 4: Dùng tay đưa qua quen đồng để giữ vị trí ngăm
Bước 5: Dùng 3 ngón tay đỡ thân la bàn
Bước 6: Sử dụng tay trái nâng và đỡ tay phải cầm la bàn
Bước 7: Dùng mắt quan sát la bàn qua đường ngắm
– Cách sử dụng la bàn trên điện thoại Cách sử dụng la bàn trên điện thoại như thế nào?
Đặc biệt hiện nay khi smartphone – những chiếc điện thoại thông minh ra đời thì song song với đó một loại la bàn mới cũng ra đời chính là la bàn trên điện thoại. Việc sử dụng la bàn trên điện thoại so với cách sử dụng la bàn thông thường có phần đơn giản hơn và tiện dụng hơn rất nhiều.
Ở một số smartphone ứng dụng la bàn được cài đặt sẵn tuy nhiên ở một số phiên bản thì người dùng cần phải tải ứng dụng này. Cách tải ứng dụng vô cùng đơn giản, chúng ta chỉ cần vào mục CH + Play trên điện thoại hệ điều hành Android hoặc App Store trên hệ điều hành iOS.
Sau khi mở ứng dụng la bàn trên điện thoại, màn hình la bàn sẽ hiển thị 4 hướng chính là đông tây nam bắc, số đo vị trí độ và kết quả hiển thị kinh vĩ độ ở vị trí hiện tại. Trong đó cách đặt la bàn là đầu điện thoại hướng về phía mà mình muốn đi sau đó giữ yên thiết bị, kết quả trên màn hình sẽ hiển thị cho chúng ta biết bạn đang đứng ở vị trí góc bao nhiêu độ so với hướng bắc.
Ngoài ra, cách sử dụng la bàn trên điện thoại này còn giúp chúng ta có thể tìm được hướng đi chính xác đến vị trí mình mong muốn một cách nhanh chóng và dễ dàng nhất.
5. Vài điều cần lưu ý trong cách sử dụng la bàn
Những điều cần lưu ý khi sử dụng la bàn
Cách dùng la bàn để xác định hướng đi là rất quan trọng chính vì vậy ngoài việc nắm rõ cách đọc la bàn với các thông số có trên la bàn chúng ta cũng nên lưu ý một số vấn đề để đảm bảo việc đọc kết quả la bàn chuẩn xác nhất như:
– Cách coi la bàn chính xác đó là tránh xa các loại kim loại có từ trường
Để la bàn chính xác chúng ta nên tránh xa các vật dụng kim loại bởi la bàn có nam châm nên rất dễ bị ảnh hưởng bởi các đồ vật bằng kim loại đặc biệt là kim loại sắt. Vì vậy trước khi xem la bàn bạn nên tháo hết các loại đồ trang sức được làm bằng kim loại như nhẫn, dây chuyền, vòng tay, thắt lưng hay thậm chí là cả điện thoại để tránh khiến cho kim bị lệch hướng chỉ sai vị trí.
– Không sử dụng la bàn những nơi gần lửa
Lưu ý thứ hai là không nên để nam châm ở gần lửa bởi sự hoạt động của lửa sẽ khiến cho nam châm mất đi từ tính và điều này cũng gây nên sự lệch số ở kim nam châm, cho kết quả sai.
1 điều lưu ý nữa rất quan trọng trong việc chọn la bàn la bàn nên lựa chọn loại la bàn có chia độ rõ ràng để giúp chúng ta theo dõi dễ hơn. Đặc biệt nếu bạn du lịch cùng thì lời khuyên dành cho chúng ta là nên mang theo một chiếc la bàn cơ chứ không nên sử dụng la bàn GPS bởi vào trong rừng sâu la bàn GPS sẽ rất khó bắt sóng.