Nhìn những mớ cá, tôm, mực… trắng nõn nà, tươi ngon bày bán ở chợ, ít ai biết rằng tất cả đã trải qua một giai đoạn tẩm ướp bằng các loại hóa chất như: thuốc tẩy trắng, đạm urê. Tận mắt chứng kiến các công đoạn tẩm ướp này khiến người ta không khỏi rợn người.
4 giờ sáng, chợ cá Bến Đình, phường 5, TP.Vũng Tàu đã khá tấp nập người mua, kẻ bán. Tại đây, các vựa thu mua hải sản bắt đầu giao mối cho những người bán lẻ tại các chợ trong thành phố. Theo chân chị Phan Thị Hằng, một người bán cá tại chợ Vũng Tàu, trong vai người phụ việc, chúng tôi đã tận mắt những thủ thuật bảo quản hải sản rợn người.
Tới hàng tôm, chị Hằng mách nhỏ: “Số tôm đang nằm trong các bì, sọt kia là hàng lấy từ các tàu cá xuống. Một chút nữa sẽ được chủ vựa cho vào chậu nước có chứa urê để ngâm, sau đó mới cân cho mối”. Theo chị Hằng, ngâm tôm với urê giữ được màu sắc tươi lâu hơn.
Dẫn chúng tôi qua vựa cá khoai, cá thu, cá chim…chị Hằng cho biết, hầu hết các loại cá đều được “tráng đạm” trước khi mang ra chợ. Công nghệ “tráng đạm” này rất đơn giản, toàn bộ cá được các đầu nậu đưa từ biển về được nhúng vào thùng nước đá có pha đạm urê, sau đó vớt ra sạp bán cho khách hàng. Còn những loại cá vận chuyển lên thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh xa các đầu nậu phải rắc thêm đạm urê vào trong đá cây. Nhờ đó, 4-5 ngày sau, thậm chí cả tuần cá vẫn tươi.
Chỉ tay vào sọt cá bạc má, khi nghe chị Hiền (một người bán cá ở chợ) chê “hàng không được ngon”, một chủ vựa vội đon đả: “Chuyến này biển động nên tàu ở lại lâu, nhưng em yên tâm, chị làm hàng rất kỹ rồi, dù không được ngon nhưng để đến ngày mai vẫn được, giá lại rẻ hơn so với thứ khác”. Theo chị Hiền, các loại cá như: cá thu, cá dứa, cá ngừ…là bị ngâm urê ít nhất là 2 lần. Chưa kể, khi đi bán lẻ, bị ế buộc người bán phải ngâm thêm urê lần nữa.
Tuy nhiên, so với việc ngâm hải sản bằng urê, thì việc dùng thuốc tẩy Javen để ngâm hải sản còn rợn người hơn. Nhìn đống mực, bạch tuộc lấy từ ghe lên…đen thui một màu, nhìn chẳng muốn mua. Nhưng chỉ trong vòng 30 phút, dưới bàn tay của các đầu nậu bỗng trở nên trắng nõn, nhìn rất bắt mắt. Anh Nguyễn Văn Hoàng, một thợ gánh thuê cho biết, do trong con mực có mật đen nên nếu rửa bằng nước lã rất khó sạch, rửa nhiều lần “hàng” sẽ không đẹp, nên các chủ vựa chỉ cho rửa qua vài lần rồi “ngâm” bằng thuốc tẩy, sau đó vớt, rửa qua nước và giao mối chở đi bán.
Những người buôn cá cho rằng, tẩm ướp bằng urê, thuốc tẩy tuy giữ được cho màu cá tươi lâu nhưng chỉ cần chú ý kỹ cũng có thể phân biệt được. Với loại cá trông thì tươi, màu cá đậm, mang cá cũng hồng tươi hơn bình thường nhưng khi lấy tay ấn vào thân cá thấy mềm, độ đàn hồi thấp, ngửi cá không có mùi tanh…chính là do đã được ướp bằng urê.
Bảo quản hải sản với những “chiêu độc” như sử dụng đạm urê, thuốc tẩy đang là vấn đề đáng báo động và “táng tận lương tâm” trước sức khỏe của người tiêu dùng. Các cơ quan chức năng cần có cơ chế kiểm tra, giám sát, xử lý mạnh tay những người vi phạm.